Introductie
Overeenkomstig relevante bepalingen van de Grondwet van de Republiek Suriname, de Kiesregeling, het Decreet Politieke Organisaties en andere organieke wetten, de beleidsvoornemens van de Regering van de Republiek Suriname zoals verwoord in de Jaarrede van de President van de Republiek Suriname en conform haar committeringen voor wat betreft het garanderen van de politieke democratie en het consolideren van de democratische orde en politieke stabiliteit, heeft de Regering van Suriname besloten om in een vroeg stadium de noodzakelijke voorbereidingen ten behoeve van het houden van algemene, vrije en geheime verkiezingen in 2005 (hierna te noemen V-2005 ) aan te vangen. Geheel in overeenstemming met artikel 52 van de Grondwet van de Republiek Suriname waarin de noodzakelijke voorwaarden ter garandering van de politieke democratie wordt gestipuleerd, alsmede artikel 159 van de Grondwet met betrekking tot de waarborging van de participatieve democratie en decentralisatie van bestuur en regelgeving, zal de verkiezing van de volksvertegenwoordigende organen gericht zijn op het kiezen van volksvertegenwoordigers van leden van De Nationale Assemblee (51), de Districtsraden (105) en de Ressortraden (715) ten behoeve van 10 kiesdistricten.
Bedroeg het kiezersaantal tijdens de algemene, vrije en geheime verkiezingen van 2000, ongeveer 265.000, thans is het verwachtbaar dat het kiezersaantal voor de komende verkiezingen naar alle waarschijnlijkheid groter zal zijn aangezien de voorlopige cijfers van laatste census een bevolkingsaantal van 481.000 personen heeft geconstateerd.
De Regering van Suriname heeft zich op basis van haar politieke wil alsmede haar constitionele verantwoordelijkheden gecommitteerd een degelijke voorbereiding van de administratieve -, technische - , organisatorische - en management aspecten van de komende verkiezingen, en heeft alszodanig op zowel ambtelijk nivo alsmede regeringsnivo reeds een evaluatie gepleegd van de algemene, vrije en geheime verkiezingen van 2000, mede op basis van een rapport van een regeringscommissie "Integrale Evaluatie Verkiezingen 2000". De bevindingen van deze Commissie hebben een eerste aanzet gegeven voor de noodzakelijke discussies met betrekking tot de organisatie van de V-2005 .
Om de V-2005 richtig voor te bereiden werd na intensieve beraadslagingen op politiekbestuurlijk nivo besloten om een dusdanige verkiezingsorganisatie- structuur te creeren zodat er op optimale wijze een goede interactie tussen de politiek-bestuurlijke instanties, de verkiezingsautoriteiten en de verkiezings-organen mogelijk wordt gemaakt. Als ondersteuning van de formeel aangewezen verkiezingsautoriteiten, zal de regering derhalve overgaan tot de instelling van een drietal instituties, t.w. op politiek-bestuurlijk nivo een speciaal op de verkiezingen gerichte Onderraad van de Raad van Ministers terwijl op ambtelijk nivo een Beleidscommissie ter ondersteuning van de Onderrraad van de Raad van Ministers, alsmede een Technische - en Financiele Commissie voor de organisatie en management van de V-2005 zullen volgen.
De eerdergenoemde discussies en evaluaties op zowel ambtelijk - als politiek-bestuurlijk nivo, waarbij met name ruime aandacht werd besteed aan de geconstateerde knelpunten van de eerdere verkiezingen, hebben geleid tot de overtuiging dat een tijdige beschikbaarheid van een integraal draaiboek ten behoeve van de V-2005 , zal kunnen leiden tot een effectieve en efficiente organisatie, management en monitoring hiervan en bovenal tot het behoud van de goede reputatie van Suriname op zowel nationaal, regionaal als internationaal nivo voor wat betreft het organiseren van eerlijke verkiezingen.
Het is weliswaar alom bekend dat de organisatie en in het bijzonder de management van verkiezingen een zeer complexe taak is welke vele tientallen sub-taken, gecompliceerde tijdsplanning alsmede ingewikkelde monitorings-activiteiten met zich meebrengen. Het is tegelijkertijd een politiek - bestuurlijke activiteit, welke gericht is op het garanderen van de politieke democratie en het alszodanig naleven van de democratische waarden en normen die gelden in de internationale gemeenschap.
Tegen de achtergrond van het vorenstaande en in het kader van het streven van een effectieve en efficiente voorbereiding, management, monitoring en evaluatie van de V-2005 , werd vanwege de Regering van Suriname c.q. de Minister van Binnenlandse Zaken als de belangrijkste verkiezingsautoriteit, besloten om een locaal adviesbureau, welke ruime en gespecialiseerde ervaring heeft op het stuk van de organisatie en management van algemene, vrije en geheime verkiezingen, in te schakelen ter ondersteuning van de organisatie en algehele management van de komende verkiezingen. Bedoeld adviesbureau, i.c. "Via-Activa International Consultancy" heeft tot taak meegekregen, het voorbereiden van:
• een basis draaiboek voor de verkiezingen van 2005, en
• een concept-begroting voor de verkiezingen van 2005.
Voor wat betreft het draaiboek V-2005 ligt het in de bedoeling om hierin relevante informatie met betrekking tot onder meer het wettelijk kader, de noodzakelijke acties op ambtelijk en politiek-bestuurlijk nivo, de internationale aspecten, alsmede - waar nodig - de noodzakelijke administratieve zaken rondom de voorbereiding, organisatie, management, monitoring en - waar mogelijk - evaluatie van de verkiezingen, te incorporeren.
Relevante (beleids) documenten, welke tot nog toe zijn voorbereid alsmede bevindingen vanwege de regering van Suriname, zullen - waar nodig - in de formulering van onderhavig draaiboek worden meegenomen.
Indien nodig zal tevens op basis van ervaringen en feitenmateriaal van voorgaande verkiezingen het e.e.a. in het draaiboek worden gesubstantieërd.
Eveneens zal in het draaiboek V-2005 een actieplan oftewel een stappenplan met - waar mogelijk - een relevant tijdspad worden gepresenteerd ter overweging van de regering van de Republiek Suriname, gericht op de effectiviteit en efficiency van de te treffen verkiezingsvoorbereidingen.
De concept-begroting van de V-2005 zal derhalve dan ook als een geintegreerd geheel van het draaiboek V-2005 gezien te worden.
In zowel het draaiboek als de begroting wordt getracht om zoveel als mogelijk de relevante acties c.q. activiteiten in het kader van V-2005 met elkaar in overeenstemming te doen zijn.
Voor wat betreft de opbouw van het draaiboek zal allereerst een globaal beeld worden geschetst van de internationale praktijk van de organisatie en management van verkiezingen.
Hierbij zijn diverse studies en publicaties van gevestigde internationale verkiezingsorganisaties, zoals de "International Federation for Electoral Assistance (IFES)", het "International Institute for Democracy and Electoral Assistance", de "Democracy Unit" van de Organisatie van Amerikaanse Staten alsmede de "United Nations Development Programme" geraadpleegd.
Hierna volgen een aantal relevante aspecten van het kiesstelsel van de Republiek Suriname. Naast een korte beschrijving van het karakter van het Surinaams kiessysteem, zal nader worden ingegaan op de taken van de formele verkiezingsorganen zoals beschreven in de Kiesregeling.
Gelet op het feit dat binnen de internationale praktijk van verkiezings-organisatie en management het uitgangspunt geldt dat bij verkiezingen veelal dezelfde vraagstukken en probleemgebieden zich voordoen en dat derhalve "strenghts and weaknesses" van eerdere verkiezingen onder de loep genomen dienen te worden ter planning van nieuwe verkiezingen, zal een overzicht worden gegeven van de constateerde knelpunten c.q. probleemgebieden van de verkiezingen van 2000. Hierbij zal gebruik gemaakt worden van relevante documenten, waaronder verslagen van het Centraal Hoofdstembureau, van de Technische Commissie Organisatie Verkiezingen (CSU "Organisatie Verkiezingen), en de bevindingen van de waarnemersmissies van de OAS, de EU en CARICOM in het kader van de verkiezingen van 2000. Geconstateerd is dat er van het Onafhankelijk Kiesbureau geen
officiële verslagen van de Verkiezingen 2000 voorhanden zijn (artikel 2, leden 6 a/b Kiesregeling).
Eveneens zal hierbij gebruik gemaakt worden van het document van het Kabinet van de Vice-President, samengesteld in het kader van de verkiezingen van 2005. Alszodanig zal het overzicht van een aantal voorgestelde wetswijzigingen - zoals geïncorporeerd in het document van de Vice-President - worden opgenomen.
Hierna zal de inhoud zich richten op de volgende onderdelen, te weten
de specifieke planningsactiviteiten voor de verkiezingen van 2000, waarbij op basis van de dwingend voorgeschreven acties en procedures, concrete activiteiten in een wettelijk verkiezingskalender worden weergegeven. 25 mei 2005 zal hierbij als indicatieve datum van de komende algemene, vrije en geheime verkiezingen worden gehanteerd'.
(Als uitgangspunt geldt hierbij dat de Grondwet in artikel 56 stipuleert dat leden van DNA worden gekozen voor een periode van vijf jaar, hetgeen impliceert dat het zittingstermijn van de leden van het huidig Parlement verloopt op 25 mei 2005)
Andere uit het wettelijk kalender afgeleide verkiezingsactiviteiten zullen in een integraal verkiezingskalender worden vervat ter facilitering van de maatregelen, die op korte - ,middenlange - en lange termijn genomen dienen te worden op diverse nivo's en gebieden. De integrale verkiezingskalender zal worden weergegeven in het laatste Hoofdstuk van dit draaiboek.
Op basis van het integraal verkiezingskalender en de "strenghts & weaknesses" analyse worden de concrete technisch-organisatorische aspecten van de V-2005 nader gecategoriseerd en beschreven. Middels een specifiek model organisatie/management plan is getracht een voorbeeld te geven van een aantal relevante acties, die per categorie ondernomen dient te worden. Een voorbeeld "Check-list" als instrument voor planning en voortgangscontrole wordt eveneens weergegeven.
de specifieke institutionele structuren en voorzieningen op politiek-bestuurlijk - en ambtelijk nivo alsmede de institutionel maatregelen ter versterking van de verkiezingsorganen worden eveneens weergegeven.
de internationale aspecten met betrekking tot de organisatie en monitoring en evaluatie van de verkiezingen, inclusief de aspecten van mogelijke donorsamenwerking en regionale c.q. internationale waarnemingsmissies zal in dit hoofdstuk aan de orde komen. De relevantie van waarnemersmissies, de rol van het Onafhankelijk Kiesbureau en de acties vanwege de Surinaamse regering voor de betrokkenheid van internationale waarnemers zal nader worden beschreven. De ervaringen van de verkiezingen van 2000 zullen hierbij worden meegenomen.
De post-electorale acties ter installatie van de nieuw gekozen volksvertegenwoordigers, i.h.b. de leden van De Nationale Assemblee en de verkiezing van de President en VicePresident zullen ook worden weergegeven.
Tenslotte zullen de in de diverse hoofdstukken aangehaalde activiteiten, welke ontplooid dienen te worden in het kader van het verkiezingsproces, uitgezet worden in een Integrale Verkiezingskalender c.q. Activiteitenkalender. Deze activiteitenkalender voorziet in een planning van activiteiten op weekbasis en start in de tweede week van jauari 2004 terwijl het eindigt in September 2005. Vele activiteiten zijn op basis van een operationele planning tentatief ingedeeld, terwijl andere wettelijk bepaald zijn geworden. Ten aanzien van de eerste categorie geldt uiteraard dat een aantal activiteiten constante bijstelling zullen ondergaan tot aan de wettelijke vastgestelde termijn voor uitvoering c.q. de actuele organisatie van de verkiezingen.
|